Al-İlah İslam öncesi Araplar Petra'da (Kabe) 360 tane puta tapıyordu, bunlardan en güçlüsü ve yükseğe koydukları ilah ay tanrısı olan Al-İlah (El-İlah) idi. İslam öncesi Araplara göre Al-İlah “Dünyanın yaratıcısı, havadan yağmur indirici, yerden dane çıkarıcı ve Kabe'nin efendisi” idi. Al-İlah'ın üç adet kızı bulunmaktaydı: El-Lât, El-Uzzâ, El-Manât.
İsmail Hakkı Altuntaş Allah ve İlah kelimesinin kökenleri hakkında şu ifadeleri kullanmıştır: "Allah kelimesinin köken itibarıyla Arapça Tanrı anlamına gelen ‘İlah’ dan türetilmiş olduğu bunun Arapça, İbranice, Aramice ailesinin bulunduğu Sami dillerin ortak kullanımı olan El/İl den türetilmiş olduğu daha kabul edilebilir bir görüştür. Aramca-Süryanice konuşan İsa da Tanrı'ya Eli diyordu. Aramca ifadeyle İsa son nefesinde şöyle diyordu; “Eli, Eli, lama şevaktani” Yani, ‘Tanrım, Tanrım beni neden terk ettin?”."
Ay Tanrısı değişik kabilelerde Sin ve Hubal gibi isimlerle anılırdı. Kureyş'teki adı ise Al-İlah idi. Kabe MÖ 800'lü yıllarda “Al-İlah'ın evi” olarak anılmaya başlanmıştır. “Al-İlah” kelimesi İslam öncesi Arap şiirlerinde de yaygın olarak kullanılmıştır.
Dilbilimciler “Allah” kelimesinin “Al-İlah”tan türediğini söylemişlerdir. Zamanla El ilah birleşik olarak Allah şeklinde (idgam) söylenmeye başlanmış ve Arabistan'da tek tanrıcılığın gelişimine paralel olarak kelimeye daha soyut anlamlar yüklenmiştir. Türkçeye Arapçadan geçmiştir.
Türkçede İlah karşılığında cins isim olarak Tanrı, İngilizcede "Deity", Fransızcada ise "Déité/Divinité" kullanılır.
Allah kelimesi İslam'dan önce gelir. Arthur Jeffrey'in belirttiği gibi:
19. yüzyıl bilgini Julius Wellhausen de Allah (el-ilah, tanrı) kavramını, Mekke'nin yerel tanrılarından kaynaklanan bir "soyutlama biçimi" olarak gördü.1
Tanrı için kullanılan İbranice sözcükler arasında El ve Eloah bulunur.2 Profesör Alfred Guillaume, al-ilah teriminin nihai olarak ilahiyat için genel bir terim olarak kullanılan Sami kökünden türediğini belirtiyor.
Guillaume, bazı bilim adamlarının "tanrı" sıfatının ilk olarak bir ay tanrısı unvanı olarak kullanıldığını savunduklarını, ancak bunun İngilizce "tanrı" kelimesinin kökenleriyle aynı anlamda tamamen "antikacı" olduğunu savundu:
"Allah" kelimesi Arabistan'da Arapça konuşan Hristiyanlar ve Yahudiler tarafından kullanılmaktadır 3 . Hanif olarak bilinen Müslüman öncesi Arap tektanrıcıları tarafından da kullanılmıştır.4
Ay, Ramazan tarihini belirlemek için bir ay İslami takviminin kullanılması nedeniyle İslam'da önemli bir rol oynar. Hilal olarak bilinen hilal, Babil takviminde olduğu gibi İslam aylarının başlangıcını ve bitişini tanımlar. Hilalin ortaya çıkış zamanını kesin olarak belirleme ihtiyacı, Müslüman bilginlerin astronomi incelemesi için teşviklerden biriydi.5 Kuran, ayın kendisinin bir tanrı değil, Tanrı'nın bir işareti olduğunu vurgular.6
İslam'dan önce Kabe, yerel halk tarafından ilahi güce sahip olduğu düşünülen tanrı Hubal'ı temsil eden bir heykel içeriyordu.78 İddia, İslami Allah görüşünün kökenleri ve İslam öncesi Arabistan'ın on dokuzuncu yüzyıla kadar uzanan çok tanrıcılığına ilişkin tarihsel seküler araştırmalara dayanmaktadır. Bu araştırmalar, "Allah" kelimesinin etimolojisi, evrimi ve Hubal'ın mitolojik kimliği ile ilgilidir.
Julius Wellhausen, Kâbe'nin Allah'ın evi olduğu, ancak içindeki en önemli putun Hubal'ınki olduğu temelinden hareketle, Hubal'ı Allah'ın eski bir adı olarak kabul etti.91011
Hubal'ın bir ay tanrısı olduğu iddiası, yirminci yüzyılın başlarından kalma Alman bilgin Hugo Winckler'den gelmektedir.12 David Leeming, Mircea Eliade gibi O'nu bir savaşçı ve yağmur tanrısı olarak tanımlar .1314
Daha yeni yazarlar, Hubal'ın Nebati kökenlerini, zaten Allah ile ilişkilendirilmiş olabileceği tapınağa ithal edilen bir figür olarak vurgulamaktadır.15 Patricia Crone, "Eğer Hubal ve Allah bir ve aynı tanrı olsaydı, Hubal Allah'ın bir sıfatı olarak hayatta kalmalıydı, ki öyle olmadı. Ayrıca, insanların birinden diğerine vazgeçmelerinin istendiği rivayetler de olmazdı” diyor.16
Allah'ın hiçbir ikonik temsilinin veya putunun var olduğu bilinmemektedir.1718
Robert Morey'nin Ortadoğu Arkeolojisinde Ay-tanrısı Allah adlı kitabı, Al-Uzzá'nın köken olarak bir ay tanrısı olduğunu iddia ettiği Hubal ile aynı olduğunu iddia ediyor.19 Bu öğreti, "Allah'ın Oğlu Olmadı" ve "Küçük Gelin" adlı yavru risalelerinde tekrarlanır. 1996 yılında Janet Parshall radyo yayınlarında, Müslümanların bir ay tanrısına taptıklarını iddia etti.20 Pat Robertson 2003'te, "Mücadele, Allah olarak bilinen Mekke'nin Ay Tanrısı Hubal'ın mı üstün, yoksa İncil'in Yahudi-Hristiyan Yehova Tanrısı mı, Yüce mi?" demişti.21
Ancak çeşitli kaynaklardan yapılan son araştırmalar, Morey'in kullandığı "delil"in , Hazor'daki bir kazı alanından çıkarılan ve "Allah" ile hiçbir bağlantısı olmayan heykele ait olduğunu kanıtladı.22 Aslında, İncil bilgini ve misyon stratejisti Rick Brown bu yaklaşıma açıkça karşı çıkıyor.
8. yüzyıl Arap tarihçisi Hişam İbn Al-Kalbi'nin Putlar Kitabı'nda Hubal, altın eli olan bir insan figürü olarak tanımlanır (heykelden kopan orijinal elin yerine altın el takılmış). Hubel'in kehanet için kullanılan yedi oku vardı.23
Hubal'ın ay ile ilişkili olup olmamasına bakılmaksızın, hem Muhammed hem de düşmanları, Hubal ve Allah'ı farklı tanrılar olarak tanımladılar, onların destekçileri Bedir Savaşı'nda karşıt taraflarda savaştı. İbn Hişam, mağlup edilen İslam karşıtı ordunun lideri Ebu Süfyan ibn Harb'ın bir sonraki savaşlarında zafer kazanmak için Hubal'ı destek için çağırdığını kaydeder.
Orijinal kaynak: allah (ay tanrısı). Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Studies on Islam. Merlin L. Swartz. University Press, 1981. pp.12 ↩
Timothy C. Tennent, Theology in the Context of World Christianity, Zondervan, 2009. ↩
Mohd Elfie Nieshaem Juferi, What is the Significance of the Crescent Moon in Islam? , in Bismika Allahuma, October 12, 2005 ↩
F. Hommel, First Encyclopedia of Islam, eds. M.T. Houtsma, T.W. Arnold, R. Basset, and R. Hartmann, Vol. 1, pp. 379-380 ↩
C. Glassé, The New Encyclopedia of Islam, p. 185 ↩
J. Wellhausen, Reste Arabischen Heidenthums. pp.75 ↩
The idea of idolatry and the emergence of Islam: from polemic to history. Cambridge studies in Islamic civilization. Gerald R. Hawting. Cambridge University Press, 1999. pp.112 ↩
also mentioned in Meccan trade and the rise of Islam, Patricia Crone, Gorgias Press LLC, 2004, pp.185-195 ↩
Hugo Winckler: "Arabisch, Semitisch, Orientalisch: Kulturgeschichtlich-Mythologische Untersuchung", 1901, W. Peiser: Berlin, p. 83. ↩
David Adams Leeming, Jealous gods and chosen people: the mythology of the Middle East, Oxford University Press, 2004, p.121. ↩
Eliade, Adams, The Encyclopedia of religion, Volume 1, Macmillan, 1987, p.365. ↩
Patricia Crone, "Meccan Trade And The Rise Of Islam", 1987, pp. 193-194." ↩
The Moon-god Allah in the Archeology of the Middle East. Newport, PA : Research and Education Foundation, 1994 ↩
Jack G. Shaheen, Arab and Muslim Stereotyping in American Popular Culture, Centre For Muslim-Christian Understanding, Georgetown University Occasional Papers, p. 8. ↩
Donald E. Schmidt, The folly of war: American foreign policy, 1898-2005, Algora, 2005, p.347. ↩
Mohd Elfie Nieshaem Juferi, "The Mysterious Statue at Hazor: The “Allah” of the Muslims? , in Bismika Allahuma, October 15, 2005 ↩
Francis E. Peters, Muhammad and the origins of Islam, SUNY Press, 1994, p.109. ↩
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page